Buzdokuz Dergi 26. Sayı Nisan-Mayıs-Haziran 2025
Buzdokuz Dergi 26. Sayı Nisan-Mayıs-Haziran 2025
BUZDOKUZ ŞİİR TEORİ ELEŞTİRİ DERGİSİ 26. SAYI ÇIKTI
Buzdokuz Şiir Teori Eleştiri dergisi Nisan-Mayıs-Haziran 2025 sayısı #buzdokuzvardır tag çalışmasıyla
açılıyor.
Şiirin çok anlamlılığı ve bilimin nesnelliği arasında kurulan bağlantılar son yıllarda şiirde ve güncel sanatta
daha fazla ilgi çekiyor. “Şiir İçin Bilim” diyerek hem bilim perspektifinin şiir ve uzantısı alanlardaki yayılımını
araştırmak hem de bilimsel içerikli şiirleri incelemek istedik bu sayıda. Bilim-kurguyu henüz gerçekleşme-
miş bir dünyayı ele aldığı için –daha sonra işlemek üzere– bu dosyada kapsam dışı bıraktık.
Dosyamız, Ertuğrul Rast’ın yazdığı Aristoteles’ten Newton’a kadar olan tarihsel süreçte şiir ve bilim ara-
sındaki detaylı yolculukla açılıyor. Bénédicte Letellier’in “Şiir ve Kuantum Fiziği: Aynı Gerçekçilik Doğrul-
tusunda mı?” başlıklı yazısı ise Hafize Kaya’nın çevirisiyle şiirin belirsizliği ve kuantum fiziğinin gerçeklik
anlayışları arasında ortak bir zemini araştırıyor. Zümre Gizem Yılmaz’ın kaleme aldığı “Bulaş Tarihi: Virüs-
lerin Hayal Gücü” yazısı, Demet Işık Kurtoğlu’nun çevirisiyle sunuldu. Yılmaz, virüslerin doğası üzerinden
bilimsel olgular ve hayal gücünün sınırlarını sorguluyor. Furkan Katuç, “Modern Türk Şiirinde Bilimsel İzlek”
başlıklı yazısında Türk şiirindeki bilimsel göndermeleri ve bunların edebî ifade gücünü nasıl zenginleştir-
diğini inceledi. Hayriye Ünal, “Topos Ekseninde Şiir Eleştirisine Bilimsel Yaklaşımlar” başlıklı yazısında şiir
eleştirisi için sistemleştirdiği yeni metotları önerdi.
Dosyanın önemli bir bölümünü oluşturan soruşturmamız şiir ve bilimin birbirleriyle olan diyaloğunu derin-
leştiriyor ve şairlere şu soruyu yöneltiyor: “Bilim ve şiir, iki farklı insan eylemi: biri nesnellik ve genelleme
arayışıyla, diğeri çok anlamlılıkla ön planda. Peki, bu iki alanın kesişim noktaları nelerdir? Birbirleriyle nasıl bir
iletişim kurarlar ve bu bağlantı, insanın dünyayı anlama çabasında nasıl bir rol oynar?” Nihat Özdal, Gökhan
Tunç, Nur Alan, Cuma Duymaz, Christian Bök ve Anthony Etherin (Barış Tahtakesen çevirisiyle) yanıtladı.
Dosyayla bağlantılı olarak “Bilimsel Şiirler” başlıklı Insert bölümümüzde özel bir seçki yayımlıyoruz. Farklı
disiplin, dönem ve coğrafyalardan şairlerin/şiirlerin bilimle kurdukları yaratıcı bağları görmek, bizi bir
taraftan da bilimin şiirsel yüzüne davet ediyor. Şiiri ve bilimi buluşturan bu şiirlerde insanın evreni, dünya-
yı hatta bizzat kendini anlama/anlamlandırma çabasını görebiliyoruz. Seçkimizde mikrobiyolojinin, tıbbın,
astronominin, geometrinin, matematiğin, meteorolojinin, anatominin, genetiğin, fiziğin ve kimyanın sınır-
larında dolaşan şiirlerle karşılaşacaksınız. Seçkimizdeki Margaret Cavendish şiirlerini Zümre Gizem Yılmaz;
Rudyard Kipling şiirini B. Hanne Koç; John Leroy “Roy” Atwell, Hilaire Belloc, Clinton Brooks Burgess, G. K.
Chesterton, John Davidson, Richard Watson Dixon, Emily Dickinson, Edwin Emerson Sr, Anthony Etherin,
Pedro Poitevin ve James W. Foley şiirlerini ise Ertuğrul Rast Türkçeye çevirdi.
ESC’de Hakan Şarkdemir, Elif Altıntaş, Ertuğrul Rast & Yapay Zekâ, Emrah Yolcu işleri var.
CTRL+A şairleri: Mehmet Can Doğan + Zeynep Arkan + Furkan Çalışkan + Furkan Katuç + Emre Söylemez +
Ali Erbil + A. Samet Atılgan + Ömer Yalçınova + Fergun Özelli + Betül Aydın + Leyla Arsal + Mervan Ari Sunca +
Ceren Avşar + Bekir Dadır + Abdurrahman Ekinci + Ali Tacar + Kardelen Yıldırım + Halil Ünal + Mustafa
Türkben + Utku’can Yazıcı + Gülsen Kıraç + R. Eren Esen + Karl Kraus (Suat Kemal Angı çevirisiyle).
Bu sayıda renkli Space sayfalarımızda Reha Yünlüel’in “Tersine Hipergerçekçilik” sergisinden parçalar
yayımlıyoruz. Tersine Hipergerçekçilik’te hedef, aynı gözün birel ya da çoğul fotoğrafları üzerinden bir
sanat cerrahisi teşebbüsüdür.
CapsLock’ta Hasan Bozdaş, Ahmethan Yılmaz’ın toplu şiirlerini; Aytuğ Kargı, Mehmet Müfit’i; Zeynep
Arkan ise Mehmet Öztek’in Nassı Güzeller kitabını yazdı.
Buzdokuz End’de Bir+Bir köşesinde Yusuf Koşal, sürüngen poetikasına dair teorik çalışmasını ve bir şair
eleştirisini sürdürüyor. Mert Özden’in e-dergiler #radar’ına Cin, Yoğken ve Banliyö Şiir & Sanat takıldı. Şiir
dünyasından haberleri Periskop ile Hasan Bozdaş veriyor. End bölümünde Mehmet Öztek, Melda Köser
ile yeni kitabına dair söyleşti.